ĐẶT VẤN ĐỀ

Vết thương bàn tay là một tổn thương thường gặp trong cấp cứu,tại Bệnh viện Đa Khoa TP chưa có thống kê đầy đủ.Các trường hợp thường do tai nạn giao thông và tai nạn lao động.Điều trị thường sử dụng là khâu vết thương,sửa mỏm cụt.Những nghiên cứu gần đây về quá trình lền sẹo là cơ sở khoa học cho phương pháp băng kín,liền sẹo tự nhiên.Kỹ thuật đã được áp dụng điều trị mất da búp ngón tay đưa lại hiệu quả tốt.Qua kết quả điều trị hiệu quả của 01 ca mất tổ chức đầu ngón tay điều trị bằng phương pháp băng kín,liền sẹo tự nhiên.Thông qua đó để lựa chọn phân loại,chỉ định điều trị hợp với hoàn cảnh lâm sàng.Ca bệnh được thực hiện điều tri theo quy trình dưới đây.

Quy trình điều trị:

1 – Giải thích cho bệnh nhân về quá trình điều trị : Thời gian điều trị kéo dài 6- 8 tuần(tương đương 6-8 lần thay băng),vết thương có mùi hôi khó chịu.Bệnh nhân tự nguyện tham gia phương pháp.

2 – Quy trình tại chỗ:

Làm sạch vết thương: Lau khô,cầm máu bằng cách ép gạc ở đầu vết thương.

Băng kín :  dùng Optiskin của hãng Urgo băng kín hoàn toàn vết thương.Một  tuần thay băng1lần(khoảng 4-6 lần).Dừng băng kín khi tổ chức hạt phủ đầy chỗ  mất tổ chức.

Băng nửa hở:  thay băng 3 ngày một laanff,dùng mỡ nhỏ mắt Chlorocit-H bôi  vết thương,cho tới khi biểu mô hóa hoàn  toàn.

3- Toàn thân:  Tiêm dưới da SAT 1500 UI,trong vòng 24 giờ đầu.Kháng sinh Augmentin 2gram/ngày(đường uống) trong 7 ngày.

MÔ TẢ TRƯỜNG HỢP LÂM SÀNG.

 Bệnh nhân nam 21 tuổi,tai nạn lao động,bị thùng hàng kẹp vào tay. Sau tai nạn rách da chảy máu ngón tay.Tổn thương mất móng tay,mất giường móng, lộ xương đốt xa ngón 3.Bệnh nhân được tiêm SAT,dùng giảm đau và cầm máu.Giải thích cho bệnh nhân và gia đình về phương pháp điểu trị

Áp dụng quy trình trên: Băng kín Optiskin 5 tuần.Sau 5 tuần tổ chức hạt lên tốt đầy chỗ mất tổ chức, mầm móng phát triển.Tuần thứ 6 móng và các tổ chức phát triển,sau 3 tháng tổ chức da dầy như bên lành.

Ảnh 1: Sau tai nạn.

                  
Ảnh 2 : Sau 3 tuần điều trị.

                                                                                                                   Ảnh 3: Sau 6 tuần điểu trị.

BÀN LUẬN

   Phân loại tổn thương

Bốn cách phân biệt thường dùng

Tổn thương của ca bệnh.

Hiện nay trong y văn thường sử dụng 4 cách phân loại dựa vào vùng tổn thương.Áp trên ca bệnh vào bảng phân loại theo Tamai-Ishikawa  là độ I, theo Allen là độ II,theo Foucher-Norris là độ III,theo Fohoma là độ IIIa.Trong đó phân loại theo FOHOMA được dùng phân loại dễ dàng với các thương tổn.

Cơ sở khoa học của phương pháp.

Lợi ích của băng kín vết thương đã được đề cập bởi Smith 1615 trước CN,qua những ghi chép trên giấy cói.nhưng trong một thời gian dài bị tẩy chay do nghi ngờ băng kín và ẩm sẽ tăng khả năng nhiễm trùng.Mãi tới năm 60,Winter và Hinman cũng như Maibach đã đưa ra nghiên cứu lâm sàng chống lại quan điểm trước đó là: độ ẩm làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cho vết thương.Nghiên cứu cuae L.Obert chỉ ra các vi khuẩn ái khí và kỵ khí trong môi trường băng kín ẩm,nóng,với các chất hoại tử và máu,….phát triển mạnh.Nuôi cấy dịch tiết ra thấy các khuẩn lạc mọc lên nhiều,nhưng điều này không đồng nghĩa với nhiễm trùng vết thương vì cấy tổ chức vết thương lại không có vi khuẩn.Nhận xét này có nhiều ý kiến đồng tình.Trên thực tế, khi mở băng kín cho bệnh nhân,dịch tiết rất thối,nhưng sau khi rửa nước muối sinh lý qua vết thương và xung quanh,mùi nhanh chóng hết,tổ chức tại chỗ tốt,không nhiễm trùng,không mủ,không giả mạc.Bệnh nhân không sốt và đau nhức.băng kín tạo một điều kiện sinh lý thuận lợi cho sự phát triển của sẹo và làm tái sinh lại đầu mút ngón tay nhờ yếu tố sau:

Giữ được các yếu tố phát triển và các cytokines thuận lợi cho sự phát triển tổ chức,giữ được nhiệt độ gần 37 độ C,thuận lợi cho phản ứng sinh học.

Bình thường mãu cục có xu hướng làm co nhỏ vết thương lại và khô dần vết thương tạo một lớp áo bảo vệ,là nguyên nhân ngăn cản sự di chuyển của các yếu tố phát triển té bào.Băng kín nhờ dịch tiết của phản ứng viêm nên ức chế sự hình thành lớp màng bảo vệ này,tạo thuận lợi cho tổ chức hạt phát triển.

Giảm oxy tại vết thương sẽ kích thích các yếu tố tăng sinh mạch đặc biệt là yếu tố hướng động nội bào VEGF(vascular endothelial growth factor),đặc biệt qquan trọng trong tăng sinh mô tân tạo.Đồng thời cải thiện tưới máu tại chỗ và tăng cường chuyển hóa tế bào tạo nên tái sinh được một vài tổ chức non như mầm và giường móng.

KẾT LUẬN

Tóm lại,qua ca bệnh trên đã được điều trị bằng phương pháp băng kín,liền sẹo tự nhiên cho kết quả tốt,không lộ xương,chất lượng da gần như da lành,cảm giác tốt.Phân loại theo FOHOMA đơn giản,dễ đánh gái và phân loại độ thương tổn,có thể sử dụng rông dãi trên lâm sàng.Phương pháp băng kín,liền sẹo tự nhiên  giá thành rẻ,dễ làm,mang lại sự tự tin cho bệnh nhân.Tuy nhiên đây mới là ca bệnh đầu tiên dược áp dụng phương pháp này,mặc dù kết quả tốt ,nhưng vẫn cần có nghiên cứu với số lượng ca bệnh lớn hơn để khẳng định hiệu quả.